3 bin 300 yıllık mumya, “Kara Ölüm”ün izlerini taşıyor
Arkeologlar, Torino’da bulunan 3.300 yıllık bir Antik Mısır mumyasında, insanlık tarihinin en ölümcül salgınlarından biri olan Kara Ölüm’ün izlerine rastladı.
Mumyanın kemik dokusu ve bağırsak içeriği üzerinde yapılan incelemeler, Yersinia pestis bakterisinin varlığını ortaya koydu.
Kara Ölüm
1346-1353 yılları arasında Avrupa’da zirve yapan Kara Ölüm, yaklaşık 50 milyon insanın ölümüne neden olmuştu. Veba salgınının Avrasya ve Kuzey Afrika’daki toplam can kaybının ise 200 milyona ulaştığı tahmin ediliyor. Salgın genellikle hıyarcıklı veba olarak bilinse de pnömonik ve septisemik türlerinin de görüldüğü biliniyor. Hıyarcıklı vebanın belirtileri arasında ateş, şiddetli baş ağrısı, halsizlik ve ağrılı, şişmiş lenf düğümleri yer alıyor. Hastalık, çoğunlukla enfekte pireler aracılığıyla yayılıyordu.
Antik DNA'da Kara Ölüm izleri
Paleopatoloji Derneği’nin Avrupa Toplantısı’nda açıklanan araştırma, mumyanın DNA'sında Y. pestis bakterisini doğruladı. Yapılan analizler, bu kişinin Mısır’da Orta Krallık’tan Yeni Krallık’a geçiş dönemi olan MÖ 1648-1550 arasında yaşadığını gösteriyor. Araştırma ekibi, bu keşfin, Avrasya dışında bulunan ilk tarihi Y. pestis genomunu temsil ettiğini ve Antik Mısır’da vebanın varlığına dair moleküler kanıt sunduğunu belirtti.
Hastalığın Antik Mısır'daki yaygınlığı belirsiz
Araştırmacılar, mumyada Y. pestis bakterisinin bulunmasına rağmen o dönemde vebanın Mısır’da ne derece yayıldığını henüz bilmediklerini ifade ediyor. VICE’ın aktardığına göre, bu konuda daha fazla veri gerektiği belirtiliyor.
Modern tıp ve Kara Ölüm
Geçmişte dünya çapında milyonlarca insanın ölümüne yol açan Kara Ölüm, günümüzde erken teşhisle birlikte güçlü antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor. Ancak tarihsel bu tür keşifler, hastalıkların kökenini anlamamıza ve halk sağlığına dair dersler çıkarmamıza yardımcı olmaya devam ediyor.