Görülebilecek en ilginç doğa olayı bu akşam: Gezegenler yan yana sıralanıyor!

25 Ocak akşamı gökyüzü, nadir bir gezegen geçidi ile aydınlanacak. Jüpiter, Satürn, Venüs, Mars, Uranüs ve Neptün, bu gece aynı hatta sıralanacak.

1. resim

Bu akşam, gökyüzünde nadir bir fenomen yaşanacak. Altı gezegenin aynı doğrultuda sıralanacak. Bu olay, "gezegen defilesi" ya da "gezegen geçidi" olarak adlandırılıyor. 25 Ocak'ta Satürn, Venüs, Neptün, Uranüs, Jüpiter ve Mars'ın aynı hat üzerinde yer alacağı bu nadir gözlem, gökyüzü meraklıları tarafından da izlenebilecek.

Gezegenler aynı yörüngede sıralanacak

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu, bu olayın ne kadar nadir olduğuna dikkat çekiyor. Kılıçoğlu, "Güneş sistemindeki 8 gezegenin yörüngeleri farklı. Uranüs'ün güneş etrafında dönmesi, bir insan ömrü kadar uzun bir süreyi kapsıyor. Bazen uzak gezegenler, tesadüf sonucu aynı bölgeye yakınlaşabiliyor. Ancak bu durum çok nadiren gerçekleşiyor ve şu an böyle bir dönemdeyiz" diye belirtiyor.

Gezegen geçidi. İnfografik: AA
Gezegen geçidi. İnfografik: AA

6 gezegen yan yana

Prof. Dr. Kılıçoğlu, gezegenlerin bu sıralanmasının, gezegen gözlemcileri için büyük bir fırsat sunduğunu ifade ediyor. Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün, güneşin uzak bölgelerindeki gezegenler. Şu anda ise Venüs ve Mars da bu gruba katılarak ilginç bir hizalanma oluşturuyor. Kılıçoğlu, bu olayı, "Astrofotoğrafçılar ve gökyüzü gözlemcileri için çok heyecanlı bir olay. Eğer teleskopunuz varsa, bu gece 6 gezegeni aynı anda gözlemlemek mümkün olacak" diyerek, bunun çok sıradan bir durum olmadığını vurguluyor.

1995-1999 yılları arasında da benzer bir hizalanma gözlemlenmişti. Ancak bu tür bir olayın tekrar yaşanması 2027'ye kadar mümkün olmayacak. Ayrıca, Uranüs ve Neptün'ün bir araya gelmesi, ancak 170 yılda bir gerçekleşiyor. Bu, zamanla kaybolacak bir fırsat olduğundan, bu tür olayları gözlemlemek için acele edilmesi gerekiyor.

Gezegen geçidi nereden ve nasıl izlenir?

Gezegen geçidinin gözlemlenebileceği en uygun zaman, güneş battıktan sonra, saat 19:00 ile 19:30 arasında olacak. Prof. Dr. Kılıçoğlu, "Bu saat diliminde ilk önce Satürn ve Venüs’ü gözlemlemek iyi olur çünkü batı ufkuna en yakın gezegenler bunlar. Diğer gezegenler ise biraz daha yukarıda yer alacak" diyor.

Gezegen geçidi. Görsel: DALL-e
Gezegen geçidi. Görsel: DALL-e

Şehirden uzaklaşın

Gezegenlerin gözlemlenebilmesi için şehir ışıklarının olmadığı karanlık bir alan tercih edilmesi öneriliyor. Kılıçoğlu, "Gezegenler oldukça parlak olduğu için, şehirden çok uzaklaşmanıza gerek yok. Ancak yıldızlarla birlikte görmek isterseniz, daha karanlık bir bölgeye gitmek daha faydalı olur" şeklinde açıklamalarda bulunuyor.

Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenlerini çıplak gözle de gözlemlemek mümkün. Ancak Uranüs ve Neptün, teleskop olmadan görülmesi zor olan gezegenler arasında yer alıyor.

Tartışma