Malezya'daki hafif taarruz uçağı ihalesinde yolsuzluk

Malezya’nın hafif taarruz uçağı ihalesinde Güney Kore merkezli KAI firması en önde gelen aday olarak öne çıkmıştı ancak ihaleye yolsuzluk karıştığı iddiaları üzerine soruşturma başlatıldı.

Bununla birlikte, sözleşmenin başarısız teklif sahiplerinden birinin şikayetinin ardından Malezya Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu (MACC) tarafından bir soruşturmayı tetiklediği söyleniyor.

The Edge tarafından görülen belgelere ve metin mesajlarına dayanarak konuyla ilgili bir dava açıldığı anlaşılmakta.

MACC iletişime geçildiğinde yorum yapmayı reddetti.

Bu arada geçici Savunma Bakanı Datuk Seri Hishammuddin Hussein, sözleşmenin sorumlu olanlar tarafından profesyonelce ele alındığını garanti ediyor.

“Ben şimdi sadece geçici bir bakanım. Detaylardan emin değilim ama bırakın bakanlık işini yapsın, onlar da profesyonelce yapsınlar. Zamanı geldiğinde açıklanacaktır.”

RMAF, Ekim 2021’de 18 uçaklık bir ihale açmıştı.

Malezya merkezli The Edge, 25 Temmuz tarihli haberinde ihalenin verilme sürecinde “yolsuzluk iddiaları” olduğunu haberleştirmişti. ,

Dönemin Savunma Bakanı Hishammuddin, The Edge'e verdiği demeçte “hoşnutsuz tarafların mutsuzluklarını MACC'ye bildirebileceklerini” söyledi.

Geçen yıl sona eren açık ihaleye kendi yerel ortakları, temsilcileri ve danışmanlarıyla birlikte altı uluslararası teklif sahibi katıldı.

Katılımcılar ise şöyle:

China National Aero-Technology Import & Export Corp: JF-17B

KAI: FA-50

Leonardo: M-346

Hindustan Aeronautics Ltd (HAL): Tejas

TUSAŞ: Hürjet

Rosoboronexport: MiG-35 ve YAK 130/M 346 FA.

Leonardo, ihaleden geri çekilmişti.

The Edge, KAI'nin yerel temsilcisi Mohd Iswandi Mohd Sharif ile temasa geçti ve FA-50 Blok 20 için Savunma Bakanlığı'na ihale sunumunun başarısının “olumlu” göründüğünü doğruladı.

“Fiziki değerlendirmeyi bitirdik ve resmi açıklamayı bekliyoruz. 'Olumlu' görünüyor.”

Diğer uluslararası teklif sahiplerinin yerel ortaklarına göre, bazılarına savunma bakanlığı tarafından ihale sunumlarında başarısız oldukları yazılı olarak bildirildi.

Bakanlık tarafından 1 Ekim'de gönderilen ve The Edge tarafından görülen resmi bir mektupta, bir teklif sahibine ihale mevduatlarını banka garantisi şeklinde toplaması söylendi.

İlginç bir şekilde, mektup parlamentonun 10 Ekim'de feshedilmesinden sonra başarısız teklif sahiplerine gönderildi.

Geçici Savunma Bakanı Hishammuddin 27 Ekim'de yaptığı açıklamada, hafif taarruz uçağı tedariki için ihale şirketleriyle fiyat görüşmelerinin tamamlandığını ve Maliye Bakanlığı'nın sözleşmeyi onaylama kararını beklediklerini söyledi.

Mağdur teklif sahipleri tarafından, geçici hükümetin neden bir savunma sözleşmesini onayladığına dair sorular ortaya atıyor çünkü böyle bir işlevi yerine getirmek için meşru bir yetkiye sahip değiller.

Uluslararası teklif sahiplerinden biri olan Datuk Lau Kong Cheng'in yerel danışmanı:

“Parlamento feshedildikten sonra, geçici hükümet tarafından hiçbir büyük alım ve mega proje üstlenilemez. FA-50'yi tedarik etmek ve diğer ihale tekliflerini atlamak için hızlandırılmış süreç, daha fazla kamu incelemesinden kaçınmaya mı çalışıyor?”

İhaleyi değerlendirmekten sorumlu yetkililerin, uygun bir doğrulama, değerlendirme ve karşılaştırma süreci yürütmek için diğer tüm kısa listeye giren teklif sahiplerine hayati OEM (orijinal ekipman üreticisi) tesis ziyaretleri yapmadan teklif sahibine karar verdiğini iddia ediyor.

“Bu şimdi FA-50'nin tedarikini hızlandırma ve başlangıçta kısa listeye alınan üç uçağa OEM ziyaretlerini görmezden gelme girişimi gibi görünüyor.”

Kısa listeye alınan uçaklar ise FA-50, Tejas ve JF-17B olarak belirtiliyor.

Diğer kaynaklar, sözleşme alıcısının, son kullanıcı tarafından belirlenen tüm kritik gereksinimleri karşılamamasına rağmen tercih edildiğini iddia ediyor.

RMAF, savaş uçağı üreticileri tarafından yerine getirilmesi gereken beş ana kriter belirlemişti.

Bunlar, hafif taarruz uçağının sözleşme imzalandıktan sonraki 36 ay boyunca kademeli olarak teslim edilmesi, havadan havaya yakıt ikmali yetenekleri, görüş içi menzilli füzelerin ötesinde konuşlandırma yeteneği, %30 yerel parça ve süpersonik hıza ulaşmaktı.

Memnun olmayan teklif sahipleri, askeri uçaklar için ilk uluslararası açık ihalenin değerlendirme sürecinin haksız göründüğünü iddia ediyor.

Bir kaynak:

“Her ihalenin değerlendirme sürecinin opak olduğu görülmektedir. Eğer durum böyle olsaydı, açık ihale çağrısı yapmak yerine, tercih edilen tarafla doğrudan bir G2G müzakeresi başlatabilirlerdi. Herhangi birinin açık ihale çağrısında bulunmasının ana nedeni, paranın karşılığını en iyi şekilde alacağınızdan emin olmaktır; rekabeti arttırır ve herkese sözleşme için rekabet etmek için adil bir şans verir.”

Kaynak:

“Görünüşe göre FA-50 üreticisi devam eden doğrudan müzakerelerde fiyatlarını ve teknik özelliklerini değiştirmiş. Mevcut LCA tedariki, doğrudan bir müzakere değil, açık bir uluslararası ihaledir.”