Biden, giderayak GKRY’ye direkt silah satışlarına izin verdi
ABD Başkanı Joe Biden, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) 1961 tarihli Dış Yardım Yasası ve Silah İhracatı Kontrol Yasası kapsamında savunma ürünleri ve hizmetleri alma yetkisi veren Başkanlık Kararnamesi yayınladı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada “Bu karar ABD-Kıbrıs ilişkilerinde önemli bir adıma işaret etmekte ve Doğu Akdeniz'in stratejik önemini vurgulamaktadır,” ifadeleri kullanıldı.
Dışişleri Bakanı'na hitaben kaleme alınan memorandumda Biden şunları ifade etti:
“Kıbrıs'a savunma ürünleri ve hizmetleri sağlanması “ABD'nin güvenliğini güçlendirecek ve dünya barışını teşvik edecektir.”
“Mutabakat, GKRY’nin bölgesel güvenlikte, özellikle de Doğu Akdeniz'deki istikrarsızlıkla mücadelede kilit bir ortak olarak artan rolünün altını çiziyor.
GKRY’nin ABD savunma teknolojisine erişimini sağlayan bu kararın aşağıdakileri sağlaması bekleniyor:
- Kıbrıs'ın askeri yeteneklerini arttırması.
- Bölgesel savunma işbirliğini güçlendirmesi.
- Jeopolitik gerginliklerin arttığı bir bölgede ABD'nin müttefiklerine bağlılığını göstermesi.
Karar, mevcut Uluslararası Silah Trafiği Yönetmeliği (ITAR) kısıtlamalarına rağmen GKRY’nin Yabancı Askeri Satışlar (FMS) programına, Fazla Savunma Malzemeleri (EDA) programına ve Title 10 Güvenlik Yardımı Programlarına katılmasını sağlayacak.
GKRY’nin devam eden silah ambargosu kısıtlamaları nedeniyle bu programlara normalde uygun olmaması gerekirken, ABD Dışişleri Bakanlığı avukatları başkanlık yetkisinin bu sınırlamaları geçersiz kılabileceğine karar verdi.
FMS programı devletten devlete savunma ekipmanları, hizmet ve eğitim transferini kolaylaştırıyor.
EDA programı kapsamında GKRY, ABD'nin ulusal güvenlik çıkarları için faydalı görülmesi halinde, ihtiyaç fazlası ABD askeri teçhizatını indirimli veya bedelsiz olarak alabilecek.
Title 10 Güvenlik Yardım Programları, yeni yetenekler geliştirmek ve ortak görevler ve gelişmiş işbirliği yoluyla ABD güvenlik çıkarlarını desteklemek için yabancı güvenlik güçlerine eğitim ve ekipman sağlıyor.
GKRY daha önce ABD askeri ekipmanlarını sadece özel şirketler aracılığıyla tedarik edebiliyordu ve bu da genellikle daha yüksek maliyetlere neden oluyordu.
Yeni düzenlemenin GKRY’ye askeri varlık edinmek için daha uygun fiyatlı seçenekler sunması bekleniyor.
Bu direktif, GKRY’nin 1987'den beri ABD askeri kaynaklarına erişimini kısıtlayan uzun süreli silah ambargosunun kademeli olarak kaldırılmasının hemen ardından geldi.
Ambargonun 2020'de kısmen, 2021'de ise tamamen kaldırılması bu son gelişmenin önünü açtı.
Türk Dışişleri, geçtiğimiz aylarda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin son dönemde silahlanma faaliyetlerine hız verdiğini kaydetmişti.
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından bu konuda yapılan açıklamada kayıtlı görüşleri paylaşıyoruz. GKRY’nin izlediği bu yanlış politikanın, bölgemizin istikrarının ve huzurunun daha da bozulmasına yol açabileceğini ve adada bir silahlanma yarışı başlatacağını hatırlatmak istiyoruz.”