İngiliz savunma sanayii işçileri gelecekten endişeli

BAE Systems'in Warton, Lancashire'daki geniş fabrikası, Tornado avcı uçakları ve Hawk eğitim jetlerinden Eurofighter Typhoon'a kadar her şeyi üreterek yüzyılı aşkın bir süredir savaş uçaklarının montajını yapıyor.

Ancak Typhoon'un lansmanından bu yana geçen otuz yılı aşkın sürede, İngiltere'nin yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama ve İşçi Partisi hükümetinden henüz yeni bir taahhüt gelmemesi nedeniyle son montaj hattındaki çalışmalar kurumaya başladı. Warton, altı yıl önce imzalanan bir ihracat anlaşması kapsamında son iki jeti önümüzdeki yılın ilk yarısında Katar'a teslim edecek ve Birleşik Krallık için yeni bir sipariş kabul edilmediği için çalışanlar endişeli.

Unite sendikası yönetim kurulu üyesi Steven McGuinness, “yakın gelecekle ilgili büyük bir endişe” olduğunu söyledi.

McGuinness, hükümetin Japonya ve İtalya ile birlikte yeni nesil savaş uçağı inşa etme planlarına devam etme kararının memnuniyet verici olduğunu, ancak çalışanların devam etmekte olan stratejik savunma incelemesinin sonucundan ve Birleşik Krallık için “herhangi bir kesin ihracat siparişinin olmamasından” endişe duyduklarını sözlerine ekledi.

Lancashire'daki en büyük özel sektör işverenlerinden biri olan BAE Systems, Warton ve yakındaki Samlesbury tesislerinde bir dizi savaş uçağı programında yaklaşık 10.000 kişiyi istihdam ediyor. Yaklaşık 6,000 kişi doğrudan Typhoon programında çalışmaktadır.

Son montaj hattındaki personel sayısı nispeten az olsa da - tipik olarak yaklaşık 50 - İngiltere'nin gelişmiş savaş uçakları üretebilen bir avuç ülke arasında yer almasına yardımcı oluyorlar. İngiltere'nin Küresel Savaş Hava Programı'ndaki (GCAP) rolünü yerine getirebilmesi için onların becerilerine ihtiyacı var.

BAE ve Warton'un “Kuzey Batı ekonomisi ve İngiltere'nin savunma sanayisi için merkezi önemde” olduğunu söyleyen Fylde Muhafazakar Milletvekili Andrew Snowden, Typhoon üretiminin geleceğine ilişkin endişelerini “defalarca” dile getirdiğini sözlerine ekledi.

“Son olarak, Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 24 Typhoon jeti sipariş etme planlarının Bütçeye dahil edilip edilmediğini sordum, ancak edilmediğini öğrendim” diye ekledi.

İngiltere'nin aksine, Eurofighter Typhoon konsorsiyumundaki diğer tüm ortak ülkeler - Almanya, İtalya ve İspanya - yeni siparişler vermeyi taahhüt ettiler. Almanya Haziran ayında ilave jetler sipariş edeceğini açıklarken, İspanya ve İtalya da bu ay yeni siparişler vererek uçağın önümüzdeki on yıl içindeki sipariş defterini güçlendirdi. İngiltere'nin son siparişi - Typhoon'un üçüncü dilimi için - 2009 yılında verilmişti.

Typhoon konsorsiyumu BAE, Airbus ve Leonardo'dan oluşuyor ve her şirket her uçak için farklı parçalar üretiyor. Ayrıca her ortak ülkede bir nihai montaj hattı işletiyorlar - bir ortak ülke jet siparişi verdiğinde veya bir ihracat anlaşmasına öncülük ettiğinde, uçağın montajını yapıyor.

BAE jetin tüm ön gövdelerini Samlesbury'deki tesislerinde inşa ediyor. Son Alman, İspanyol ve İtalyan siparişlerinde ise gövdeler son montaj için kıtaya gönderilecek.

İhracat siparişleri için, ülkenin siyasi bağlarına bağlı olarak bir şirket ana yüklenici pozisyonunu alır. İngiltere, Katar, Türkiye ve Suudi Arabistan için Eurofighter ihracatında lider ülke konumunda ve BAE ana yüklenici rolünü üstleniyor.

Bir süredir Katar ve Suudi Arabistan'dan yeni sipariş beklentileri vardı ancak henüz hiçbiri teyit edilmedi. Katar için son iki jet gelecek yıl teslim edildiğinde, BAE'nin gelecekteki projeler için araştırma ve geliştirme ile son montaj hattında bazı çalışmaları sürdürmesi bekleniyor. Şirket geçmişte de daha geniş kapsamlı Typhoon programı ve diğer muharip hava projelerinde çalışanlarını yeniden görevlendirmişti.

BAE, Financial Times'a yaptığı açıklamada Typhoon üretim hattının “şu anda Katar, Almanya ve İspanya'dan gelen siparişlerle desteklendiğini ve 2020'lerin sonundan sonra da ana ünitelerin üretiminin devamlılığını sağladığını” söyledi. Şirket, “yüksek değerli becerilerimizi ve yeteneklerimizi koruma sorumluluğunu ciddiye aldığını” da sözlerine ekledi.

Savunma Bakanlığı, hükümetin yeni sanayi stratejisinin savunma sektörünü “ İngiltere'nin büyümesi için bir motor haline getirmeye yardımcı olacağını ve yerel tedarik zincirlerini güçlendireceğini” söyledi.

Bakanlık, hükümetin “[Typhoon'un] emekliliğine kadar İngiltere ve NATO muharebe hava gücünün en ileri noktasında kalmasını sağlamaya kararlı” olduğunu ve mevcut jetlerin yükseltilmesi için BAE ile çalışmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.