Los Angeles’taki yangınları söndürmek için kullanılan pembe toz nedir?
Los Angeles’ta alevlere karşı kullanılan parlak pembe toz, yangınla mücadele de büyük destek sağlıyor.
'Yangın yavaşlatıcı' adı verilen bu madde, yangın riski taşıyan alanlara püskürtülerek alevlerin yayılmasını önleme amacı taşıyor. Çatıları, yolları ve arabaları kaplayan bu renkli toz, bölgedeki yangın söndürme çalışmalarının adeta bir sembolü haline geldi.
Pembe toz yangın yavaşlatıyor
Yetkililer, geçtiğimiz hafta Los Angeles bölgesinde yangınların kontrol altına alınabilmesi için tonlarca tozun uçaklardan bırakıldığını açıkladı.
Bu pembe toz, Phos-Chek adı verilen ve 1963’ten bu yana yangınla mücadelede kullanılan bir ürün. ABD merkezli Perimeter şirketi tarafından üretilen madde, özellikle Kaliforniya Ormancılık ve Yangın Koruma Departmanı’nın (CAL FIRE) çalışmalarında sıkça yer alıyor.
Phos-Chek'in tam formülü kamuya açıklanmamış olsa da, Associated Press’in 2022 tarihli bir raporunda ürünün bileşenleri hakkında ipuçları yer alıyor. Bu rapora göre, ürün %80 su, %14 gübre tipi tuzlar, %6 renklendiriciler ve korozyon önleyici maddelerden oluşuyor. Şirket, bu renkli formülün pilotlar ve itfaiyeciler için görsel bir rehber görevi gördüğünü belirtiyor. İlginç bir şekilde, güneş ışığına maruz kaldığında bu parlak renk birkaç gün içinde toprak tonlarına dönüşüyor.
Pembe tozun çevresel etkileri
Phos-Chek genellikle alevlerin yaklaştığı bitki örtüsüne ve yangın riski taşıyan alanlara püskürtülüyor. ABD Orman Hizmetleri’ne göre, bu madde alevlerin hızını yavaşlatıyor, yakıtları kaplayarak soğutuyor ve oksijenle temasını kesiyor. Ayrıca inorganik tuzlar, yanma biçimini değiştirerek yangının hızını azaltıyor.
Yangın geciktiricilerin çevresel etkileri uzun zamandır tartışma konusu. 2022’de ABD Orman Hizmetleri Çalışanları Çevresel Etik Derneği (FSEEE), uçaklardan bırakılan kimyasalların temiz su yasalarını ihlal ettiğini ve balıklara zarar verdiğini iddia ederek dava açtı. Bu dava sonucunda, bir yıl sonra bir bölge mahkemesi, çevresel endişelerin haklı olduğunu kabul etti. Ancak Orman Hizmetleri’nin, ABD Çevre Koruma Ajansı’ndan (EPA) izin alınana kadar bu kimyasalları kullanmaya devam edebileceğine hükmedildi.
Daha az zararlı formüller kullanılıyor
Tartışmaların ardından, Orman Hizmetleri 2023 itibarıyla çevreye daha az zarar veren MVP-Fx formülüne geçti. Ayrıca, su yolları ve nesli tükenmekte olan türlerin yaşam alanları gibi hassas bölgelerde bu maddelerin kullanımına sıkı sınırlamalar getirildi. Ancak insan hayatı veya kamu güvenliğinin tehlikede olduğu durumlarda bu yasaklar esnetilebiliyor.