Real Clear Defence: Trump Ukrayna'nın nadir toprak elementlerini neden istiyor?

ABD merkezli yayın organlarından Real Clear Defence'da, Trump'ın Ukrayna'nın yerlatı kaynaklarına olan ilgisinin ve elementlerin önemine dair değerledirmeleri yapıldığı bir analiz yayınlandı.

Trump'ın göreve geldikten sonra Ukrayna'ya askeri desteğin devamı için ülkenin sahip olduğu nadir toprak elementlerine yönelik açıklamalar yaptığına dikkat çekilen analizde, Ukrayna'nın da ilk aşamada bu konuda hevesli olduğu ancak son dönemde işlerin tersine dönmüş olabileceği tespiti yapıldı.

Analizde ayrıca; Ukrayna'nın rezervlerinin önemine dair bilgilere ve savaşın geleceğine dair öngörülere yer verildi.

İşte Real Clear Defence'da yayınlanan analiz:

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Putin ile yaptığı görüşme ve hemen ardından Riyad'da gerçekleşen üstdüzey ABD-Rusya görüşmelerinin ardından, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'in “dışlanma” açıklamalarına sert tepki verdi ve Ukraynalı lider “ABD'yi kandıran ve seçimleri yapmayan bir diktatör” olarak tanımladı.

Peki Trump'ın bu çıkışının arka planında Zelenskiy'nin Ukrayna'nın yeraltı kaynakları ile ilgili Trump'ın teklifini ertelemesi mi var?

Aslında bu teklifi ilk olarak Ukrayna yapmış ve Ukrayna, ABD Başkanı Donald Trump'a, birçok teknoloji için gerekli olan nadir toprak elementleri için değerli bir kaynak sağlayabilecek Ukrayna'nın maden endüstrisini geliştirmesi karşılığında Amerikan askeri yardımının devam etmesi için bir anlaşma yapmayı teklif etmişti.

Ancak görünen o ki Trump el yükseltti ve arka planında neler görüşüldüğü tam açıklanmayan sürecin ardından Trump ve Zelenskiy arasında sert atışmalar yaşanmaya başladı.

Nadir toprak elementleri nedir?

Nadir toprak elementleri, cep telefonları, sabit diskler ile elektrikli ve hibrid araçlar da dahil olmak üzere birçok tüketici teknolojisinde gerekli olan 17 elementten oluşan bir set olarak tanımlanabilir.

Trump'ın, başka madenlere de sahip olan Ukrayna'dan belirli elementler isteyip istemediği belli değil.

Ancak uzmanlara göre Trump yüksek ihtimalle; lityum, titanyum ve uranyum başta olmak üzere çok sayıda elemente sahip olmak istiyor.

Trump'ın başlıca jeopolitik rakibi olan Çin, dünyanın en büyük nadir toprak elementleri üreticisi ve hem ABD hem de Avrupa Pekin'e olan bağımlılıklarını azaltmaya çalışıyor.

Ukrayna için böyle bir anlaşma, en büyük ve en önemli müttefikinin askeri desteğini dondurmamasını sağlayacaktır ki bu da yakında Rusya'nın geniş çaplı işgaline karşı savaşın dördüncü yılına girecek olan ülke için yıkıcı olacaktır.

Bu fikir aynı zamanda kritik minerallere güvenilir ve kesintisiz erişimin küresel olarak giderek zorlaştığı bir dönemde ortaya atılmıştır.

Ukrayna maden endüstrisinin durumu ne?

Ukrayna'nın nadir toprak elementleri, savaş ve maden endüstrisini düzenleyen devlet politikaları nedeniyle büyük ölçüde kullanılamıyor. Ülke ayrıca nadir toprak madenciliğinin gelişimine rehberlik edecek iyi bilgilerden ve teknolojilerden yoksun.

Maden rezervleri Ukrayna'nın dört bir yanına dağılmış olduğundan jeolojik veriler yetersiz ve mevcut çalışmalar büyük ölçüde yetersiz kabul ediliyor.

İşadamları ve analistlere göre sektörün gerçek potansiyeli yetersiz araştırma nedeniyle gölgeleniyor ancak, genel olarak Ukrayna doğal kaynaklarının görünümü umut verici.

Örnek olarak; ülkenin havacılık, tıp ve otomotiv endüstrileri için önemli bir bileşen olan titanyum rezervlerinin Avrupa'nın en büyükleri arasında olduğuna inanılıyor.

Ukrayna ayrıca pil, seramik ve cam üretimi için gerekli olan lityumda da Avrupa'nın bilinen en büyük rezervlerinden bazılarına sahip.

Nitekim 2021 yılında Ukrayna maden endüstrisi ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının %6,1'ini ve ihracatının %30'unu oluşturdu.

Kiev merkezli bir düşünce kuruluşu olan We Build Ukraine'nin verilerine göre, Ukrayna'nın metalik maden kaynaklarının tahmini %40'ına Rus işgali nedeniyle erişilemiyor. Ukrayna, Rus ilerleyişi daha fazlasını ele geçirmeden önce geri kalanı geliştirmenin Trump'ın çıkarına olduğunu savunuyor.

Avrupa Komisyonu da Ukrayna'yı 20'den fazla kritik hammadde için potansiyel bir tedarikçi olarak tanımlıyor ve ülkenin AB'ye katılımının Avrupa ekonomisini güçlendirebileceğini düşünüyor.

Bundan sonra ne olacak?

Herhangi bir anlaşmanın detayları muhtemelen ABD'li ve Ukraynalı yetkililer arasındaki görüşmelerde ortaya çıkacak ve muhtemelen Zelenskiy ve Trump bir araya geldiklerinde bu konuyu detaylı bir şekilde ele alacak.

Ukraynalı iş dünyası yetkililerine göre ABD'li şirketler konuyla ilgilendiklerini ifade ettiler. Ancak resmi bir anlaşmaya varmak için muhtemelen mevzuat, jeolojik araştırmalar ve belirli şartların müzakere edilmesi gerekecek.

Ateşkes durumunda bile şirketlerin Ukrayna'da çalışma riskini göze almak için ne tür güvenlik garantilerine ihtiyaç duyacakları belirsiz.

Ayrıca Ukrayna ile ABD şirketleri arasındaki sözleşmelerin ne tür finansman anlaşmalarıyla destekleneceğini kimse kesin olarak bilmiyor.